Toruń — miasto festiwali

Toruń — miasto festiwali i prestiżowych wydarzeń kulturalnych — stanie się w tym roku miejscem wyjątkowego spotkania ludzi mediów, uznanych twórców telewizyjnych i dziennikarzy. W mieście Kopernika po raz pierwszy odbędzie się Festiwal Sztuki Faktu. To nowe wydarzenie, organizowane przez miasto we współpracy z Telewizją Polską, z pewnością przyczyni się do poszerzenia różnorodnej oferty kulturalnej Torunia i kreowania jego kulturalnej marki.

Kultura przenika miejską tkankę Torunia, wpływa na rozwój miasta i jest ważną sferą życia jego mieszkańców. Toruń stwarza sprzyjające warunki dla rozwoju sztuki, goszcząc uznanych i debiutujących artystów. Jego unikatowa, gotycka sceneria jest przestrzenią kreatywnych działań, a toruński genius loci inspiruje twórców kultury. To są walory, które z pewnością określą niepowtarzalną aurę Festiwalu Sztuki Faktu.

Podczas trzech festiwalowych dni zobaczymy wybitne reportaże i dokumenty, uczestnicząc w debacie o roli i znaczeniu współczesnych mediów. Ocenimy też znaczenie autentycznych, istotnych, przełomowych i atrakcyjnych dla reporterów zdarzeń, które często wykraczają poza ramy „ciekawej historii do gazety” i ukazują świat w całej jego złożoności i niepowtarzalności. W ten sposób na nowo odwołamy się do bogatej tradycji legendarnej szkoły reportażu Telewizji Polskiej.

Festiwal Sztuki Faktu podjął się poza tym ambitnej roli kształtowania nowej generacji reporterów i dokumentalistów. Toruń, ważny ośrodek akademicki, siedziba Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, na którym kształcą się przyszli adepci dziennikarstwa, wydaje się być odpowiednim miejscem do spełnienia tych aspiracji. Jako obserwatorzy i odbiorcy zjawisk zachodzących we współczesnych mediach możemy być zatem pewni, że ich prezentacja w Toruniu stanie się pasjonującym spotkaniem z twórcami tytułowej sztuki faktu.

Michał Zaleski
Prezydent Miasta Torunia

O sztuce faktu…

We współczesnych mediach — także w telewizji — rzeczywistość coraz częściej przenika się i miesza z fikcją. Sam, jako widz, nie należę do entuzjastów nowych gatunków takich, jak scripted docu, które powstają, żeby tanimi chwytami uwieść jak największą widownię. Telewizja Polska jest wierna zasadom dziennikarstwa i klasycznym gatunkom — jak reportaż i dokument. To przecież opowieść o świecie prawdziwym — wybranej cząstce realnej rzeczywistości, jak uważa Hanna Krall — kropli wody, którą reporter powinien badać, aby odkryć tajemnice oceanu. Wielu tajemnic świata się domyślamy, ale nie potrafimy ich nazwać. Dociekanie prawdy, odkrywanie tajemnic — to misja reportera. Dlatego Telewizja Polska wciąż produkuje i emituje najwięcej reportaży i dokumentów spośród wszystkich stacji na rynku. Na konkurs festiwalowy nadesłano ponad setkę dokumentalnych utworów.

Dzięki nowemu Festiwalowi Sztuki Faktu w Toruniu zobaczą Państwo część tego, co Autorzy TVP stworzyli przez minione 60 lat, dokumentując wydarzenia, przemiany, konflikty i dramaty, często — w przeszłości — tracąc z tego powodu możliwość uprawiania zawodu. Zobaczą także Państwo najciekawsze reportaże i dokumenty z pogranicza reportażu nakręcone w ostatnim roku. Jak wypadnie to zderzenie i jaki obraz nas samych i obraz Polski z tego wyniknie? Sam jestem ciekaw…

Juliusz Braun
Prezes Zarządu TVP SA

Reportaż jest energią

Przypadek decyduje o powstaniu reportażu. Przypadkowe spotkanie, strzęp informacji, list — to zazwyczaj początek pracy reportera. I ciekawość, co się zdarzy w czasie dokumentacji, podróży, rozmów, telefonów i poszukiwań. Reporterka jest czymś więcej niż pracą, jest stylem życia, sposobem myślenia, przygodą. Reportaż jest energią zbieraną z całego świata.

Niespodziewaną przygodą jest też Festiwal Sztuki Faktu. W Toruniu spotkają się reporterzy i autorzy różnych gatunków wyrastających z faktu, z wydarzenia, z dokumentu, z prawdziwej materii życia. Nawet reporterzy wszystkich programów Telewizji Polskiej spotkają się w jednym miejscu po raz pierwszy. W czasie spotkań z widzami, paneli, dyskusji chcemy odwołać się do wielkiej tradycji polskiego reportażu, od przedwojennych „Wiadomości Literackich”, Konrada Wrzosa, Melchiora Wańkowicza do generacji reporterów „Polskiego Października” — Andrzeja Mularczyka, Ryszarda Kapuścińskiego i twórców reportażu telewizyjnego Mariusza Waltera, Mariana Marzyńskiego, Eugeniusza Pacha, Macieja Szumowskiego, Józefa Błachowicza, Tamary Sołoniewicz.Gościem honorowym festiwalu będzie Mariusz Walter, mistrz gatunku, twórca telewizyjnej szkoły reportażu. Teksty Ryszarda Kapuścińskiego z tomów „Lapidaria”, prezentowane w gali kończącej Festiwal, opowiedzą o współczesnych mediach.

Festiwal będzie nie tylko prezentacją dokumentalnego dorobku telewizji publicznej, gatunku który jest rdzeniem dziennikarstwa, ale również rozmową o tematach, o naszych bohaterach, rozmową o Polsce.

O miejscu spotkań reporterów mówiliśmy często w redakcji „Reportera Polskiego”, odczuwaliśmy z przyjaciółmi taką potrzebę. Pierwsza próba niewiele dała. Aż tu nagle! Pan Adam Marszałek, wydawca i mecenas sztuki, spytał przypadkowo, czy Telewizja Polska nie ma propozycji dla Torunia. Ależ oczywiście ma! Festiwal Sztuki Faktu stał się faktem.

Jacek Snopkiewicz
Dyrektor artystyczny Festiwalu